Zin in een job als Preventie- en veiligheidsagent (PVA)?
De PVA's, die vaak ook 'stewards' genoemd worden, vormen geen rariteit meer in het straatbeeld. Men kruist hun pad aan de ingang van scholen, openbare parken, winkelstraten en in de buurt van parkings waar betaald moet worden.
De regering kwalificeert de preventie- en veiligheidsagenten als een beroepsgroep die de strijd moet aanbinden met overlast en geweld in de steden. Volgens Vice-premier Laurette Onkelinx heeft veiligheid een belangrijke invloed op de levenskwaliteit van alle burgers. De veiligheid garanderen voor alle burgers is volgens haar één van de eerste taken van een Rechtstaat.
Ze voegt er nog aan toe : "Het geweld is er en moet bestreden worden, net als andere factoren die de veiligheid in gedrang brengen. Een gevoel van onveiligheid is immers ook een gevoel dat ontstaat in een context van onzekere werkgelegenheid, het verlies van richtpunten, onveiligheid in het verkeer, sociaal isolement, een agressieve omgeving, verval van waarden,... Naast vormen van delinquentie zoals diefstallen met geweld, carjackings en dergelijke, zorgen ook andere zaken zoals verbaal geweld , vandalisme, graffiti, een gebrek aan respect voor de omgeving, zwerfvuil en laagvliegers voor een stroom klachten bij de bevolking. Verder heb je nog die daden die we kunnen groeperen onder de noemer 'onbeleefdheden', en ook deze kunnen, wanneer ze een repetitief karakter vertonen, het leven van mensen vergallen en moeten eveneens aanzien worden als een belangrijke bron voor het groeiend gevoel van onveiligheid bij de burger."
Om dit gevoel van onveiligheid te bestrijden is er vooral actie op het lokale vlak nodig. Er moeten meer mensen met een ordehandhavende taak in het straatbeeld verschijnen. Dit zou onmiddellijk ook een belangrijke factor van het onveiligheidsgevoel, nl. de eenzaamheid, tegengaan.
De huidige situatie
Momenteel doen gemeenten een beroep op langdurige werklozen, die in een plaatselijke dienst voor arbeidsbemiddeling ingeschreven zijn, om bepaalde werken uit te voeren die het normale arbeidscircuit niet doorkruisen. Wat de PVA's betreft werden 6 types projecten weerhouden :
- de diefstal van fietsen voorkomen : de PVA's kunnen in de omgeving van stations, sportcentra en universiteitsgebouwen patrouilleren, want hier worden de meeste fietsen gestolen.
- de diefstal van auto's tegengaan : de PVA's kunnen de automobilisten wijzen op bepaalde onachtzaamheden (zoals open deuren) en door een aanwezigheidspolitiek een ontradingseffect naar dieven toe genereren.
- Milieu en omgeving : de PVA's kunnen een taak vervullen in de strijd tegen overlast op het vlak van milieu en omgeving (illegale opslagplaatsen opsporen en waarschuwingen overhandigen aan mensen die te vroeg hun vuilnis buitenzetten met geurhinder als gevolg).
- scholen : de PVA's kunnen inspringen waar de schoolopzichters tekort komen door bijvoorbeeld de veiligheid bij het verlaten van de school te verzekeren of preventiecampagnes te voeren in de scholen over verkeersveiligheid.
- openbaar vervoer : de aanwezigheid van PVA's op de bussen en aan de haltes kan het onveiligheidsgevoel verminderen
- gebouwen : PVA's kunnen een bemiddelingsfunctie vervullen in appartementsgebouwen (graffiti, burenruzies,...)
Kandidaten die voor deze activiteiten in aanmerking komen moeten zich op vrijwillige basis inschrijven en men geeft de voorkeur aan personen ouder dan veertig jaar. De PVA's moeten per maand minstens 53 uren presteren.
Een PVA behoudt integraal zijn werkloosheidsuitkering en krijgt daarbovenop een extra vergoeding. Deze vergoeding kan maximum oplopen tot een vastgesteld bedrag van 7950 BEF per maand. De gemeente overhandigt de PVA aan het einde van elke maand een boekje met cheques (53 cheques). Elke cheque die de werkloze ontvangt kan maximum 150 BEF waard zijn.
De PVA wordt ontslagen van de verplichting om ingeschreven te blijven als werkzoekende en zich ter beschikking van de arbeidsmarkt te houden en moet niet gaan stempelen.
Hoe gaat het nu verder ?
De regering heeft beslist van de PVA's een echt arbeidscontract aan te bieden, conform de wet van 3 juli 1978, en waarvan de duur van de werktijd minstens halftijds zal zijn. Deze werknemers zullen dus gedekt worden door de regelgeving i.v.m. de veiligheid en gezondheid van werknemers.
De gemeentelijke overheden kunnen de mensen die reeds in dienst werden genomen in het kader van de reglementen van de VDAB (de PWA's) blijven behouden indien dit hen beter uitkomt. Indien de PWA's door PVA's vervangen worden, vallen deze nieuwe krachten onder het nieuwe systeem en zullen zij dus van een 'echt' contract genieten. Daarenboven kunnen de gemeenten de PWA's transformeren in PVA's en hen dus een contract aanbieden. Dit zou een aanzienlijke verbetering van hun situatie opleveren.
De PVA's hebben de missie van de aanwezigheid van ordehandhavende krachten in het straatbeeld te versterken (een oplossing voor de roep om meer blauw op straat). Ze hebben ook een preventieve taak en moeten een ontradingseffect genereren. Ze zullen bijdragen tot een gevoel van meer veiligheid aan de schoolpoorten, in sociale woonwijken, openbare parkings en andere openbare ruimten. Verder kunnen ze een getuigenverslag schrijven of rapporteren over uitingen van onburgerlijk gedrag die zich in openbare ruimten voordoen (inbreuken die leiden tot administratieve boetes). Dit rapport wordt overgemaakt aan de bevoegde diensten en functionarissen die gemachtigd zijn een proces-verbaal op te stellen.
Deze werknemers zullen een basisopleiding krijgen, die door het Ministerie van Binnenlandse Zaken op punt moet gesteld worden. Deze opleiding zal onder meer basiscursussen bevatten in communicatieve vaardigheden, observatietechnieken en een begrip van de gemeentelijke wetgeving en een cursus EHBO.
De PVA's krijgen een uniform, eigen lokalen en het nodige materiaal om hun taak naar behoren te vervullen. Het uniform gaat voor een stuk terug op het uniform van de huidige PWA's, maar zal beter uitgerust worden. Het bestaat onder meer uit een paarse vest met een grijze reflecterende strook en een badge met opschrift PVA, een paarse T-shirt en sweat shirt. Het uniform wordt vervolledigd door een zwarte pet en zwarte schoenen.
De werkgevers, in casu de gemeentelijke overheden, zullen genieten van een gunsttarief op het gebied van de werkgeversbijdragen aan de sociale zekerheid en een activering van de sociale toelagen (werkloosheid).
Jiri Pragman