Zelf composteren
Compostering is een natuurlijk proces waarbij organisch materiaal wordt omgezet in een product dat sterk lijkt op humus of compost. Het organisch materiaal wordt ontbonden door micro-organismen zoals bacteriën en schimmels, die het omzetten in enkelvoudige elementen. Die elementen worden door de planten als voeding gebruikt. De micro-organismen hebben naast het organisch materiaal zelf ook water en lucht nodig.
Compostering is een efficiënte recyclagemethode, die probleemloos thuis kan worden toegepast om het huishoudelijk afval met ongeveer één derde te verminderen. Het composteringsproces levert bovendien een uitstekende bodemverbeteraar voor moes- en siertuin op.
Wat kunt u thuis composteren?
Alle organisch materiaal is composteerbaar, maar moet oordeelkundig worden gemengd voor een optimaal resultaat.
Tuin- en keukenafval...
- Bladeren (ontbinden sneller als ze versnipperd zijn)
- Gazongras (droog)
- Planten
- Onkruid (nog niet in het zaad)
- Oude potgrond
- Verlepte bloemen en planten
- Fruitafval
- Groentenafval
- Eierschalen (fijngestampt)
- Theezakjes en koffiedik (met filter)
- Versnipperd papier
Verboden
- Vlees, vis en botten
- Zuivelproducten
- Vet en olie
- Kaas-, vlees- en andere sauzen
- Plastic
- Metaal
- Dierenuitwerpselen
Composteringstechniek...
Thuis composteren kan in een zelfgemaakte bak of in een commercieel compostvat dat in de handel of in uw gemeente te koop wordt aangeboden.
Eerst zoekt u een zonnige en goed gedraineerde standplaats voor het compostvat. Kies een plaats die heel het jaar door vlot bereikbaar is.
Voorbereiding...
- Spit de grond om op de plaats waar u het compostvat wilt plaatsen.
- Vervolgens bedekt u de bodem van het compostvat met een laag kleine takjes om de luchtcirculatie en de afwatering te bevorderen.
- Wissel vochtige lagen (bijv. keukenafval) af met droge lagen (bijv. tuinafval).
- Voeg zo mogelijk verse compost, teelaarde of een startproduct (te koop in alle tuincentra) aan het afval toe. Zo komt het composteerproces sneller op gang.
- Schep de composthoop vaak om om hem te verluchten.
Tips voor een optimale compostering
Hoe kleiner het organisch materiaal, des te efficiënter de compostering. Onkruid en plantenresten moeten altijd worden versnipperd.
Werk niet met dikke lagen van hetzelfde soort afval. Voorzie bijvoorbeeld nooit meer dan 7 cm gazongras en 15 cm bladeren (snijd ze in stukken, versnipper ze of laat ze drogen voordat u ze fijnwrijft). Laat gemaaid gras drogen voordat u het in het compostvat gooit of meng het met droog en grof materiaal zoals bladeren om te voorkomen dat het samenklit.
De inhoud van het compstvat moet vochtig zijn als een uitgeknepen spons. Als het materiaal te droog is, duurt het composteringsproces langer. Is het te nat, dan kan het vat een onaangename geur verspreiden.
Meng de compost om de veertien dagen of telkens wanneer u er afval aan toevoegt of schep hem om. Zo verzekert u een optimale verluchting.
Ook in de winter kunt u composteren. U blijft gewoon uw afval in het compostvat gooien. De ontbinding verloopt trager of valt zelfs helemaal stil als de massa bevriest, maar het proces start opnieuw in de lente. Door de composthoop in het voorjaar om te scheppen, brengt u de compostering opnieuw op gang. Maak het compostvat leeg in de herfst.
Problemen
Composteren is niet moeilijk, maar vereist soms toch enkele bijzondere maatregelen. Een overzicht van enkele eenvoudige oplossingen voor de meest courante problemen.
Als de massa niet krimpt of geen warmte produceert, moet u het proces op gang helpen. Als de composthoop te droog is, voegt u water toe en mengt u hem grondig. Is hij nat en slijkerig, dan spreidt u hem open in de zon of voegt u er droog afval aan toe. Vergeet niet wat « verse » compost te bewaren om te mengen met de nieuwe grondstoffen.
Als het centrum van de massa vochtig en warm is, maar de rest van de composthoop blijft koud, dan is uw hoop misschien te klein. Probeer het vat zo vol mogelijk te houden. Vermeng het oude met het nieuwe en het droge met het natte afval door de kluiten te breken.
Als de massa vochtig is en een zoete geur verspreidt, maar niet opwarmt, dan is er mogelijk niet voldoende stikstof aanwezig. Voeg er wat gemaaid gras, wat tafelresten en wat organische meststof (verkrijgbaar in alle tuincentra) aan toe.
Als de massa een onwelriekende geur verspreidt, moet zij verlucht worden. Maak het materiaal losser door de kluiten te breken, maak de verluchtingskanalen vrij en voeg er houtspaanders aan toe om alles luchtiger te maken. Zet de hoop om teneinde de ventilatie te bevorderen.
Composteer in een gesloten vat met een deksel om te voorkomen dat dieren bij de ontbindende massa kunnen komen. Plaats een metalen rooster onderaan in het compostvat om dieren te beletten onder de hoop te graven. Duw voedingsafval onmiddellijk in de hoop of dek de laag af.
Is hij klaar?
Het composteringsproces kan twee maanden tot twee jaar in beslag nemen, afhankelijk van de hoeveelheid afval en de geleverde inspanning. Het vat moet een oordeelkundige mengeling van droog en vochtig afval bevatten om het proces te versnellen. Zet de composthoop regelmatig om en versnipper uw plantenresten of scheur ze in kleine stukken voordat u ze op de hoop gooit.
De compost is gebruiksklaar als hij donker van kleur is, verkruimelt en naar « aarde » ruikt. Zeef de compost en gooi het onverteerd materiaal opnieuw in het vat.
Gebruik uw compost
Compost is gezond voor bodem en planten. Hij verhoogt de hoeveelheid organisch materiaal in de grond, verbetert het vermogen om water vast te houden en bevordert de porositeit, terwijl de erosie wordt afgeremd. Hij draagt bovendien bij tot de groei van bloemen en planten door ze in staat te stellen een stevig wortelgestel te ontwikkelen.
Gebruik uw compost op uw gazon, in uw tuin en rond uw bomen of meng hem met potgrond voor uw planten.
Ook te lezen
- Kurken recycleren
- Wat is een milieuraadgever?
Saâd Kettani
Powered by Bio & Streekproducten Gids