Vlaamse streekproducten: Antwerpen

België heeft een uitzonderlijke rijkdom aan streekproducten, die stilaan meer erkenning  krijgen. De Vlam heeft alle streekproducten per provincie in kaart gebracht en van een label voorzien. Een overzicht, te beginnen met de provincie Antwerpen.


Om als streekgerecht te worden erkend, moeten de producten aan een aantal voorwaarden voldoen:

  1.  Ze moeten hoofdzakelijk worden bereid met grondstoffen uit de streek. Als die grondstoffen niet voorradig zijn in eigen streek (zoals koffie bijvoorbeeld) moet het product kunnen bogen op een lange traditie.
  2.  Ze moeten door de lokale bevolking aanvaard worden als een traditioneel streekeigen product, een product met faam.
  3.  Ze worden (zo) ambachtelijk (mogelijk) bereid.
  4.  Ze worden bereid in de streek van oorsprong.
  5.  Om erkend te worden, moeten producten minimum 25 jaar bestaan.

Antwerpse Handjes: er zijn twee versies van deze Antwerpse lekkernij: een is een koekje, de andere is gemaakt uit chocolade. Deze laatste versie bestaat dan ook nog eens in een volle en een gevulde variant, de vulling bestaat dan uit praliné of uit koffieroom, of in de meest typische vorm: de praline gevuld met elixir d’anvers.
De koekjes in de vorm van een hand, het symbool van de stad Antwerpen, ontstonden in 1934 na een wedstrijd. Het zijn broze zandkoekjes gemaakt van boter, suiker, eieren, bloem en geschaafde amandelen.

Antwerpse koffie: al eeuwenlang heeft de rol van de Antwerpse haven in de invoer van koffie ervoor gezorgd dat Antwerpen een heel eigen type koffie brandt, gebaseerd op mengelingen met voornamelijk Arabica-koffies. De vele koffiebranderijen in de provincie leveren een streekproduct met een heel eigen aroma, dat schril afsteekt tegen de koffie die gebrand wordt in het Westen van het land. (Waar de invloed van Franse smaken zich meer laat gevoelen.)

Kempense koffie: net als zijn Antwerps broertje, wordt het mengsel van de Kempense Mokapi-koffie samengesteld uit Arabica-bonen uit Brazilië en Guatemala, waaruit een zachte koffie wordt verkregen zonder bittere nasmaak. 

Gerookt paardenvlees: traditioneel werd in de streek van Antwerpen paardenvlees gepekeld om te bewaren. Na de oogst waren immers veel paarden rijp voor de slacht. Deze traditie werd voortgezet, ondertussen met ingevoerde karkassen van paarden uit vnl. Argentinië. Het gezouten en gerookt vlees van de platte bil of de bil wordt dun gesneden gegeten als broodbeleg. 

Filet d’Anvers: misschien wel de beroemdste streekspecialiteit, wordt bereid uit een specifiek stuk rundvlees: de spier van het muisstuk. Een mager, maar taai stuk vlees, dat door het pekelen, het rijpen en de rooktechniek wordt opgewaardeerd tot fijn broodbeleg.

Antwerpse kalfsrol: door het gebruik van extra wit kalfsvlees uit de Kempen konden de Antwerpse beenhouwers voor de burgerij een bleke vleesrol maken, op smaak gebracht met kappers en filet d’anvers, die in fijne sneetjes als broodbeleg werd (en wordt) gegeten.

Kempense zwarte pensen: bloedworst is een streekproduct dat in elke regio een ander recept heeft. In de Kempen worden ze traditioneel bereid met piment en muskaatnoot, en wordt geen ajuin gebruikt. Varkenskopvlees en spek worden gekookt, gemengd met brood en bloed, fijngemalen, in varkensdarmen gespoten en nog eens gekookt. 

Witte pensen: voor de bereiding van witte pensen wordt geen varkensbloed gebruikt zoals men dat wel doet bij het maken van zwarte pensen. Mager varkensvlees wordt vermengd met geweekt wit brood, melk en eieren. Daarna worden nog kruiden toegevoegd.

Congolaiskes: bonbons van pure chocolade, met een vulling van botercrème, die bestaan sinds 1912.

Kandijsuiker: een suikeroplossing wordt ingekookt aan hoge temperatuur, tot ze karameliseert. Daarna wordt het mengsel langzaam weer afgekoeld, zodat onregelmatige kristallen ontstaan, de typische structuur van kandijsuiker. De lichte versie wordt ‘kinnekenssuiker’ genoemd, en is populair op pannenkoeken of boterhammen met platte kaas.

Lierse Vlaaikens: deze beschermde specialiteit uit Lier is meer dan 300 jaar oud. De koekjes worden bereid uit brooddeeg, waarin een vulling van paneermeel, kandijsiroop, melk en vierkruiden wordt gespoten.

Vlaamse ingelegde haring (pekelharing): de haring wordt opgelegd in azijnzuur, zout, ajuin en meestal een schijfje citroen. Het populairst is de ontgrate, opgerolde versie: de rolmops.

Mechels donkerrood bier (Gouden Carolus): door brouwerij Het Anker gebrouwen speciaalbier, met aroma’s van sinaasappel, passievrucht en karamel. Het heeft een alcoholgehalte van 8,5 procent.

Postelse abdijkaas: door de Norbertijnen van Postel gemaakt uit melk van koeien die grazen in de nabijgelegen weiden. 

Ellen Wielandt









© Vivat.be 2020