Plastische chirurgie: waarom doen we het?
Plastische chirurgie is populairder dan ooit. Overal in de wereld laten mannen en vrouwen hun lichaam vrijwillig verbouwen en veranderen. Een decadente trend of de immer dominante invloed van onze oerinstincten?
Het is de seksuele selectie die ons massaal naar de plastische chirurg drijven. We (vooral de vrouwen dan) willen een afwijking van het soortgemiddelde laten herstellen (terugwijkende kin, flaporen), hun tekenen van vruchtbaarheid en seksualiteit benadrukken (borsten, lippen) of tekenen van ongezondheid laten wegwerken (acné, vette huid, gele tanden, broze nagels, gespleten haar…). En overtollig vet laten wegzuigen natuurlijk, om de indruk van zwangerschap of overgewicht weg te nemen.
Het schoonheidsinstinct manifesteert zich op alle niveaus van de maatschappelijke omgang tussen mannen en vrouwen, ook als er van seks geen sprake is. Het is niet alleen gekoppeld aan het voortplantingsinstinct van de man, maar ook aan zijn bescherminstinct. De man is een vrouwenbeschermer bij uitstek. Om die reden maken mooie vrouwen makkelijker carrière en worden hen meer foutjes vergeven.
Het mag niet verbazen dat ook ‘gelukkig getrouwde’ vrouwen zich overgeven aan de plastische chirurg. Ze doen een beroep op het sociale beschermingsinstinct van àlle mannen die ze tegenkomen. Bovendien weten vrouwen dat hun mooiere soortgenoten een betere beschermkans maken en daardoor stijgt hun status, ook ten overstaan van elkaar. In feite loeren vrouwen daarom veel meer naar ander vrouwelijk schoon dan naar de mannen. Immers, doordat een mooiere vrouw een betere kans heeft op een machtige beschermer, krijgt ze zelf ook meer kans op macht. Macht is dus een verlengstuk van haar aantrekkelijkheid. Denk maar aan de courtisanes in Versailles.
Het streven naar lichamelijke schoonheid is dus allerminst een frivoliteit. Het bepaalt in grote mate je voortplantingssucces.
Buiten het paarspel is schoonheid waarachtig nog belangrijker voor de wellness van de vrouwen. Aantrekkelijke vrouwen vinden makkelijker werk, ze voelen zich gelukkiger omdat ze door hun omgeving positief benaderd worden, ze hebben succesvollere partners en dus een grotere kans op succesvollere kinderen – ze worden door hun soortgenoten gewoon beter behandeld.
Bezig zijn met je uiterlijk is niet zomaar een kwestie van oppervlakkige ijdelheid. Zeg tegen een vrouw dat ze moet stoppen met roken omdat ze anders kanker zal krijgen en ze rookt gewoon verder. Zeg tegen diezelfde vrouw dat ze er tien jaar ouder uitziet dan haar leeftijd omdat ze rookt, en de kans is groot dat ze stopt. Mensen laten niet in zichzelf snijden door één of andere esthetische chirurg, met het risico op dood of levenslange verminking, gewoon omdat ze er willen uitzien als een fotomodel, of onder zogenaamde druk van de media of reclame. Het schoonheidsideaal reflecteert wel degelijk een biogrammatisch oergegeven. De drang naar schoonheid is vaak zelfs groter dan de drang naar het leven zelf, de angst voor lelijkheid groter dan de doodsangst. (Jeff Hoeyberghs)