Natuurlijk gezonder met ayurveda
De Indiase regering investeert in de traditionele ayurvedische geneeskunst. Die methode was in verval geraakt na de Tweede Wereldoorlog. Zoals toen wereldwijd het geval was, hechtte men ook daar een overoptimistisch belang aan de mogelijkheden van de moderne wetenschap.
De geneeskunde als gestructureerde en systematische op schrift overgeleverde cultuur is een goede 5000 jaar geleden op het Indiase subcontinent ontstaan nadat de landbouw de verstedelijking had veroorzaakt. Eerst was er de kruidengeneeskunde, daarna voedingsgeneeskunde, manuele therapie en massages, meditatie, geestesstimulerende praktijken, acupunctuur. Al die geneeswijzen hadden als basis de vier biogrammatische bouwelementen vuur (zon), lucht, water en aarde.
De eerste dokters waren echte ecocentristen, zoals we die vandaag nog tegenkomen in de ayurvedische geneeskunst. Sinds Descartes zijn de meeste arts geworden. Ze gaan uit van de patiënt en de ziekte. Dat maakt de weg vrij voor specialisatie, iets wat een ecocentrist nooit zou doen. Egocentristen specialiseren zich tot in het oneindige. Op de duur weten ze absoluut alles van absoluut niks. Vandaar dat een doctoraalthesis voor talloze studenten één van de meest traumatiserende ervaringen uit hun leven is.
In feite zouden we over alternatieve geneeswijzen nog veel meer data moeten verzamelen. Maar daar wordt geen geld voor vrijgemaakt want de alternatieve geneeskunde staat economisch niet sterk. In ieder geval geldt voor zowat elke geneeskundige behandeling een placebo-effect van ongeveer 35%. Wat je ook doet, chemotherapie, antibiotica, kruiden, naalden, handoplegging, medicijnen, of een pilletje rozenwater, je hebt als arts altijd gemiddeld 35% kans op succes.
AYURVEDA
Ook de Indiërs geloofden in de tweede helft van de 20ste eeuw dat de wetenschap aanzienlijke doorbraken zou blijven spuien. Niets stond de fantasie nog in de weg: van steeds grotere levensverlenging en het verdrijven van alle mogelijke ziekten en kwalen, tot het bevolken van nieuwe planeten. Letterlijk alles met het woord wetenschap erin werd serieus genomen.
Tegen het eind van de 20ste eeuw realiseerde men zich echter de enorme beperkingen van de moderne geneeskunde. Er hangt bovendien een astronomisch kostenplaatje aan vast. In die context heeft de regering van India besloten om de traditionele aanpak, die van oudsher veel meer preventief werkt, officieel te steunen.
Er is nu een vijfjarige universitaire opleiding in de ayurveda, er zijn ayurvedische universiteiten voor opleiding en onderzoek, er bestaat een ayurvedische farmaceutische industrie en, naast de talloze kleinere centra, ook een aantal heel grote hospitalen. Het grootste hospitaal waar ik te gast was, telde 700 bedden. Men werkt er niet alleen preventief maar behandelt er ook de meest uiteenlopende chronische ziekten. Met meer succes dan de moderne geneeskunde.
Ayurveda heeft in India zijn volwaardige plaats teruggevonden in het geneeskundig denken en de organisatie van de geneeskunst.
Het basisprincipe van een Indiase ayurvedakliniek is dat de patiënten voor een maand uit hun vertrouwde omgeving worden weggehaald. Die omgeving is meestal wellnessbeperkend. Als je de negatieve omgevingsinvloeden niet kunt controleren, ben je als wellnessdokter machteloos. In een ayurvedakliniek moet je ontgiften in al zijn aspecten, weg van huis en alle dagelijkse schadelijke invloeden. In die maand komt het hele spectrum aan bod: voeding, beweging, meditatie, geestelijke gezondheid, zintuiglijke input. Tegelijk worden de behandelingen op dezelfde principes ingesteld: voeding, kruiden, darmreiniging, massages, aromas, manipulaties, meditatieve ondersteuning, yoga enzovoort.
Van geen enkele vakantie keer je zo uitgerust terug. De kans is groot dat je met de opgedane inzichten ook je omgeving gaat veranderen, in functie van je eigen wensen en van de wensen en noden van de anderen. Het zou ideaal zijn als wellnesstherapie in het westen ook zo toegepast zou kunnen worden, maar dat kost teveel. In een land als India is de accommodatie veel goedkoper, heeft het personeel een ander statuut en zijn de mensen materieel gezien minder veeleisend. Voorlopig zullen we ons in het westen moeten neerleggen bij slappe aftrekseltjes van die geneeskundige oervorm. (Jeff Hoeyberghs)