Neanderthalers in Europa, tentoonstelling tot september 2004

"Neanderthalers in Europa" is de eerste grote overzichtstentoonstelling over de vroegste Europese prehistorische cultuur in onze regio. Het onderzoek naar de Neanderthalers is de voorbije decennia in een enorme stroomversnelling geraakt en dit leverde een sterk gewijzigd beeld op van deze mensensoort. De tentoonstelling in het Gallo-Romeins Museum in Tongeren presenteert de resultaten van dit onderzoek op een erg publieksgerichte manier.



Onze mensensoort, de homo sapiens, kwam voor het eerst in tienduizenden jaren opnieuw in contact met de mensensoort, die we naar de vindplaats Neanderthalers gingen noemen, toen in 1856 merkwaardige beenderen opgedolven werden in een steengroeve nabij het Duitse Düsseldorf. Die beenderen bleken afkomstig van een uitgestorven mensensoort, die tussen 150.000 en 30.000 jaar geleden verspreid over Europa en het Midden-Oosten leefde.

Men moet er de nadruk opleggen dat de Neanderthalers niet onze voorouders waren, maar eerder een soort neven. Ze vormden een aparte mensensoort en woonden gedurende een stuk van de prehistorie (ongeveer 10.000 jaar) naast onze mensensoort, de homo sapiens, in hetzelfde gebied en dit tot ze van de aardbodem verdwenen.

In Veldwezelt ontdekten archeologen een plek waar Neanderthalers ooit kampeerden. Die wordt sinds 1998 grondig onderzocht. Uit die opgravingen blijkt eens temeer dat de wereld van de Neanderthaler een heel andere was dan de onze. De tentoonstelling "Neanderthalers in Europa" laat u kennismaken met deze wereld! Tot september 2004 is Tongeren in de ban van de Neanderthalers!


De tentoonstelling

Een groep Neanderthalers - 23 levensechte 3D-figuren - zijn neergestreken in het museum. Ze zetten daar hun dagelijkse leven van 35.000 jaar geleden gewoon verder. Ze zitten rond het vuur te eten en maken werktuigen, gaan op jacht, lachen, huilen, spelen. Je kan ongehinderd tussen hen rondwandelen en hun bezigheden observeren. Het hyperrealisme van de personages wordt nog meer in de verf gezet door het contrast met de sterk geabstraheerde omgeving. Een eenvoudig blauwgroen platform evoceert de oorspronkelijke Neanderthal-habitat, de open steppe. In die omgeving lopen ook de meest wonderlijke en exotische dieren rond: een oerrund, een prehistorisch paard, een holebeer, muskusossen en hyena's …
Die zien er al net zo overtuigend natuurgetrouw uit als de menselijke figuren.
Op diverse tafels -van een bureau tot een onderzoekstafel - vind je alle wetenschappelijke informatie terug: originele objecten, bodemvondsten, teksten, beelden, geluiden. Het blauwgroene 'veld' wordt afgebakend door een lange wand van metalen archiefrekken. Daarin liggen artefacten, beenderresten en replica's opgeslagen.

De aanleiding voor het opzetten van deze tentoonstelling is de opgraving van de belangrijkste Neanderthalernederzetting in Vlaanderen, m.n. in Veldwezelt. Archeologen van het Labo voor Prehistorie (KUL) strijken daar sinds 1998 elke zomer neer, op de plaats waar ook de Neanderthaler vanaf zo'n 100.000 jaar geleden regelmatig zijn kamp opsloeg. Ze doen er campagne na campagne verrassende ontdekkingen: de opgegraven artefacten zijn de oudste in Vlaanderen. Bodemsporen en andere resten leiden tot een steeds scherper beeld van de groepjes jagers die deze aanwijzingen achterlieten. We weten nu waarom en wanneer ze deze locaties aandeden, en het wordt stilaan meer en meer duidelijk hoe en in welke omstandigheden hun dagelijkse strijd om het bestaan verliep.

Het onderzoek van de site Veldwezelt heeft evenals dat van vele andere binnen- én buitenlandse sites een gecorrigeerd beeld opgeleverd van de Neanderthalers. Het Provinciaal Gallo-Romeins Museum geeft met deze tentoonstelling een actuele stand van zaken van het Neanderthaler-onderzoek.

Maar noodgedwongen blijft de tentoonstelling ook een verhaal met een open einde: ondanks de langdurige en diepgaande onderzoeken die naar hem gevoerd worden, is de Neanderthaler nog altijd een wezen met heel wat meer mysterieuze dan bekende facetten. Op de
website van de tentoonstelling
vind je meer informatie. Deze website is trouwens uitstekend opgebouwd en biedt naast heel wat info ook aangepaste spelletjes, e-cards en de mogelijkheid tot een virtueel bezoek.

Je kan van een bezoek aan deze tentoonstelling een daguitstap maken en zo van de gelegenheid gebruik maken om de historisch zeer interessante stad Tongeren te verkennen. Tongeren speelde immers al in de Romeinse tijd een belangrijke rol. De monumentale ruïnes van de Romeinse muur getuigen hiervan. Verder kan je het standbeeld van het legendarische stamhoofd van de Eburonen (Tungri), Ambiorix, gaan groeten.


Praktische informatie

Provinciaal Gallo-Romeins Museum
Kielenstraat 15
3700 Tongeren
Meer info : + 32 (0)12 67 03 55
Website Museum :
www.limburg.be/galloromeinsmuseum

Website tentoonstelling :
www.neanderthalers.be


Openingsuren

Maandag van 12u00 tot 17u00
Dinsdag tot vrijdag van 9u00 tot 17u00
Zaterdag, zon- en feestdagen van 10u00 tot 18u00

Toegangsprijzen

Volwassenen: € 5,00
Kortinghouders: € 4,00
Kinderen 7- 14 jaar: € 2,00
Kinderen 0 - 6 jaar: gratis
Gezinsprijs: € 10,00
Groepen: € 4,00
Scholen Lager Onderwijs : € 1,25
Scholen Secundair Onderwijs : € 2,00

Het Davidsfonds geeft de catalogus 'Neanderthalers in Europa' uit. Prijs: € 24,95


Paul Willems







© Vivat.be 2020