Haiku, Japanse minigedicht
Herman Van Rompuy is er dol op! En hij is niet de enige. Deze Japanse miniatuurgedichtkunst is de laatste trend.
"Silence and joy
From Christmas to New Year
Hoping also for hope"
Deze haiku werd door de voorzitter van de Europese Raad gebruikt om een vrolijk Kerstfeest en een Gelukkig Nieuwjaar aan de Europeanen te wensen (zie video).
De politicus schrijft graag gedichtjes tijdens zijn vrije tijd. In het voorjaar 2010 publiceerde hij zelfs een haikubundel*. Van Rompuy kreeg van regeringsleiders en staatshoofden ook de bijnaam 'Haiku Herman'.
Maar wat is een haiku precies? Laten we het op deze manier uitleggen: een haiku is een vorm van Japanse miniatuurdichtkunst. Het is geschreven in drie regels van ongeveer 5, 7 en 5 lettergrepen.
Het drukt een ogenblikervaring uit. Het is een vingerhoed vol emotie, waarin weinig ruimte is voor ontledingen en benaderende omschrijvingen.
Men zegt dat de haiku niet langer is dan een ademtocht. Het is eenvoudig, precies, subtiel, en zonder literaire kunstgrepen.
Enkele voorbeelden:
zou ik ze pakken,
de witvis in 't wier bijeen
dan schoten ze weg
door zomerregens
zijn de kraanvogelpoten
korter geworden
Deze haiku's werden geschreven door Basho (1644-1694), een van de meesters van haikugedichtjes. Andere dichters zoals Buson, Issa, Shiki en Ryokan zijn ook beroemd in dit genre.
Hoe schrijf je een haiku?
Haïku is altijd een kwestie van seizoen: het gaat bijvoorbeeld over appelbomen die in de lente bloeien of kale takken in de herfst. Maar alles kan gebruikt worden in een haiku! In het algemeen schrijven de dichters over een banale scène van het dagelijks leven, een moment van rust die de lezer bij het lezen kan herbeleven.
In haiku's gebruik je geen metaforen en rijmen, die zijn verboden! Een haiku moet je doen dromen via de werkelijkheid. Zelfs de meest geestelozen onder ons kunnen dus aan de slag!
* De vijftalige editie (Nederlands/Frans/Engels/Duits/Latijn) van de haikubundel van Herman Van Rompuy vind je bij uitgeverij Gents Poëziecentrum. Je kan er ook lezen op zijn website