De Grootste Belg
Na de zomer wordt de Grootste Belg aller tijden verkozen. Een volstrekt absurde vertoning natuurlijk. Hoe kan je Ambiorix vergelijken met Eddy Merckx? Arno met vader Eyskens? Een 19-jarige websitebouwer met een Nobelprijswinnaar, ook al heeft hij dan een kudde senioren achter zich weten te scharen? Wijsheid komt niet altijd met de jaren.
Maar als we dan toch iemand moeten/mogen uitkiezen, laat het dan iemand zijn die ons volk ècht vooruit geholpen heeft. Vooruit met een hoofdletter zelfs.
Edward Anseele (1856-1938)
Met deze man is het destijds ècht anders geworden. Drijvende kracht achter het algemeen stemrecht (voor mannen), de achturige werkdag en de oprichting van de Vlaamse Socialistische Arbeiderspartij (1877) en daarna van de Belgische Werkliedenpartij (1885). Brein van de socialistische coöperatieve beweging Vooruit, van de gelijknamige krant èn van de sterkste socialistische beweging in Vlaanderen. Groot redenaar (vooral in het Gents), idealist en bovenal een authentieke persoonlijkheid die zich oprecht bekommerde om het lot van de gewone man.
Edward Anseele is zonder twijfel één van de grootste politici die ons land ooit gekend heeft, maar leeft in de geschriften en herinneringen even goed voort als populaire vakbondsleider, geslaagde (coöperatieve) ondernemer èn toonaangevende hoofdredacteur. Zo lang hij maar de socialistische zaak kon dienen. Zelfs de opkomende Vlaamse beweging liet hem onverschillig, omdat hij, zelf nochtans een belezen cultuurmens, de arbeidersbeweging vrij van intellectuelen wilde houden. “Wij, socialisten, kunnen ons niet warm maken voor een Vlaamse hogeschool. Het Vlaamse volk heeft in de eerste plaats biefstukken nodig.” Inderdaad, Anseele is de uitvinder van het biefstukkensocialisme, en hebben we ons daar de afgelopen eeuw in dit land niet collectief aan overgegeven?
‘Vader Anseele’, Eedje voor de vrienden, groeide op in revolutionaire tijden. De ideeën van Karl Marx en andere filosofen inspireerden intellectuelen en arbeiders in heel Europa ertoe om zich te verenigen en op te komen voor rechten waar ze vroeger niet eens van durfden dromen. In Gent werd in 1856, het geboortejaar van Anseele, de Broederlijke Maatschappij der Wevers opgericht, de eerste wegbereider van het socialisme in ons land. 38 jaar later stapte Edward Anseele als eerste socialist ooit de kamer van volksvertegenwoordigers binnen, na de Eerste Wereldoorlog werd hij de eerste socialistische minister. Van Openbare Werken en Wederopbouw dan nog, op dat moment veruit het belangrijkste departement. Het zijn historische mijlpalen waarvan wij ons het belang vandaag nog maar moeilijk kunnen voorstellen. En waarvan eigentijdse socialisten alleen maar kunnen dromen. In 1925 haalde de BWP van Edward Anseele 30,1% van de stemmen, tot vandaag de hoogste score die de partij ooit wist te verwezenlijken.
Voor iedere rechtgeaarde socialist kan alleen hij de grootste Belg aller tijden worden. En ook voor alle Gentenaars natuurlijk. Zijn standbeeld heeft hij daar alvast gekregen
(Karel Michiels/De Standaard)
De enige biografie die over Anseele geschreven werd, is verkrijgbaar bij de