Wakker worden met de Dalai Lama
Het bezoek van de Dalai Lama aan ons land was voor Frans Goetghebeur, voorzitter van de Belgische Boeddhistische Unie, aanleiding om de Boeddha en zijn leringen helder en begrijpelijk samen te vatten in een boek. Wakker worden met Boeddha is het warme relaas van een eigentijdse westerse boeddhist, gelardeerd met wijsheden uit alle windstreken en tijdperken. Een fragment.
Het wordt me wel vaker gevraagd: hoe leeft een boeddhist nu eigenlijk? Welke mensen komen er zoal naar de boeddhistische centra? Zijn het dagdromers? Personen die het leven niet aankunnen? Die thuis een conflict hebben en het ontvluchten? Mensen die uit de kerk wegblijven en per ongeluk een tempel binnensukkelen?
Boeddhisten zijn ethisch bewogen mensen die zich inspireren op de raadgevingen van de Boeddha. Ze maken gebruik van diens suggesties teneinde zichzelf te ontwikkelen tot vrije, autonome, edelmoedige en bewuste burgers. Sociologische studies wijzen op volgend profiel: dertigers, meer vrouwen dan mannen, met een zekere intellectuele achtergrond en een open blik op de wereld, mensen die de kwaliteit van het leven willen verbeteren zonder dat ze daar een hoger zakencijfer voor nodig hebben, of een nieuwe auto, of zoals de Romeinse filosoof Epicurus het uitdrukte “geen zuippartijen en orgieën, seksuele geneugten en zeldzame gerechten”.
Voorwaar een edel motief en een prachtig profiel.
Betekent dat nu dat alle boeddhisten wijze mensen zijn, steeds bereid om een helpende hand toe te steken, die zich nooit kwaad maken, voortdurend een opbeurend woordje klaar hebben voor een ander, en die nooit naast de sporen belanden? Was het maar waar. Het is misschien net omdat ze het nog niet zo ver gebracht hebben dat deze mensen interesse hebben in het boeddhisme. Het profiel van de mensen die in het boeddhisme geïnteresseerd zijn, is in de loop van de geschiedenis ook veranderd. Dertig jaar geleden ging het veeleer om outcasts, dwarsliggers en durvers. De schilder John Gould heeft ooit gezegd: “In winter, I’m buddhist, in summer, I’m nudist.”
Je kan op onze retraites en studiesessies natuurlijk wel een paar vaak terugkerende types onderscheiden:
- Vrijdenkers of wetenschappers die de logica en de empirische grondslagen van het boeddhisme appreciëren.
- Ouders die samen met hun kinderen komen omdat die het gevraagd hebben.
- Andersglobalisten die geloven dat we op een historisch kruispunt staan en dat het boeddhisme daar een rol in speelt.
- Sportmensen die via de concentratietechnieken hun lichaam en geest beter hopen te beheersen.
- Eenzaat die een beetje de kluts kwijt zijn.
- Mensen met een neus voor mystiek, die nog diepere ervaringen zoeken.
- En heel veel gewone, gevoelige, breeddenkende, enthousiaste mensen.
Maar daarmee is de vraag natuurlijk nog niet beantwoord hoe die mensen dan leven.
“Heel gewoon,” is mijn teleurstellende antwoord. Kan je een boeddhist misschien ergens aan herkennen?
“Gemakkelijke schoenen,” denk ik dan. Hij of zij doet ze in elk geval regelmatig aan en uit. Verder hebben boeddhisten geen uiterlijke symbolen waarvoor ze door het vuur zouden gaan. Westerlingen die zich behangen met allerlei ‘boeddhistische’ sieraden, zitten meestal in een ander verhaal. Om diezelfde reden was de vernietiging van de prachtige Boeddhabeelden in Bamyan door de Afghaanse Taliban volstrekt onnodig, voor zover het al ooit een gerechtvaardigde handeling zou kunnen zijn. Die beelden stonden er immers niet om vereerd te worden.
Boeddhisten, zo zou je kunnen verwachten, zijn vooral mensen, jong en oud, die doen wat er te doen is, en zo een klein beetje meer harmonie rondom zich willen brengen. Mensen met een gezonde levenswandel. Is dat alles? Wel daar begint het mee. “Wie zelf niet gelukkig kan zijn, is niet in staat een ander gelukkig te maken.” (André Gide, Franse schrijver) De eerste voorwaarde is wel degelijk dat je goed in je vel zit.
Alles wat u wil weten over het boeddhisme, ook in België, staat in het pas verschenen Wakker worden met Boeddha (Frans Goetghebeur, Davidsfonds)