Scam, de donkere zijde van Afrika
Deze vorm van oplichting, die "Nigeriaanse oplichting" werd gedoopt, kent voorspoedige dagen dankzij het internet. Het werkt nog efficiënter omdat de geviseerde persoon het risico dat hij loopt niet incalculeert. Niet verwonderlijk vermits men hem voorstelt hem sommen over te maken die kunnen oplopen tot enkele miljoenen dollars.
Deze "scam" (oplichting) bestaat al jaren. Gelijkaardige boodschappen werden aanvankelijk via geschreven brieven verspreid, later via getypte brieven en faxen en nu via e-mails. Gewoonlijk geldt Nigeria als de bakermat en het centrum van deze vorm van oplichting. In dit land spreekt men van "fraude 419" (dit is het nummer van de sectie van het Nigeriaanse strafwetboek dat betrekking heeft op deze vorm van oplichting). Nochtans is dergelijke briefwisseling niet meer enkel afkomstig uit Nigeria, maar intussen ook uit Congo, Burkina Faso, Ghana en Zuid-Afrika. Daarenboven is het moeilijk om het werkelijke land van herkomst van dergelijke mails te achterhalen omdat de afzenders webmails gebruiken met extensie .net en .com.
Ondanks de verschillende nationale varianten blijft het scenario steeds hetzelfde. Als je e-mailadres opgenomen werd door één van de talrijke gespecialiseerde programma's loop je de kans op een dag een pseudo-officiële e-mail te ontvangen waarin de afzender aangeeft een beroep te willen doen op je diensten.
Je kan vervolgens overdonderd worden door de titels en functies van de ondertekenaar van deze elektronische boodschap, die zich kan voorstellen als een hoge ambtenaar of functionaris, een militair met een hoge graad (bv. kolonel), een politicus, een bestuurslid van een petroleumfonds, een financieel adviseur of een familielid van een lokaal stamhoofd (of koning) of zelfs een president. Zo zal je bijvoorbeeld kunnen kennismaken met Prins George Duke, zoon van zijne koninklijke majesteit Iginawari Hamzah Kishali Duke III of met Timothy Mobutu, zoon van wijlen president Mobutu Sese Seko(!).
Wat ook de functie of graad van deze afzenders is, ze zitten allemaal met hetzelfde probleem : ze moeten grote sommen geld uit het land krijgen, met een grootteorde van 12 miljoen dollar tot 50 miljoen dollar. Ze vragen je medewerking omdat ze wegens obscure politiek-juridische redenen een soort stroman nodig hebben die onder zijn naam een rekeningnummer wil openen bij een bankinstelling in zijn land en daarna dit rekeningnummer wil overmaken aan hen. Natuurlijk belooft men je voor deze dienst een royale beloning, meerbepaald een commissie die gewoonlijk 20% van de totale som bedraagt, maar die ook 40% kan bedragen. Indien je met je geweten problemen krijgt, kan je dit sussen in de wetenschap dat de oplichters aangeven dat 10% van de totale som zal overgemaakt worden aan goede doelen!
De val
Op heel wat e-mails krijgen de oplichters natuurlijk geen reactie, maar toch zijn er steeds internetgebruikers die het risico nemen een rekening te openen omdat ze menen dat dit geen kwaad kan. Enkele weken na de opening van een bankrekening zal je dan een volgende e-mail krijgen. Daarin worden de mensen die toegehapt hebben natuurlijk bedankt voor hun medewerking en geïnformeerd dat de geldfondsen binnenkort zullen vrijkomen. Slechts één hinderpaal : men vraagt of de mensen die een rekening geopend hebben zouden kunnen instaan voor de minieme juridische kosten, ten bedrage van enkele honderden dollars, die nog moeten betaald worden aan een advocaat om de geldsommen vrij te krijgen. Slechts een kleine moeite voor een grote opbrengst!
Nog enkele weken later is het niet meer een "advocaat" die tussenkomt, maar deze keer krijg je bericht van een zogenaamde bankdirecteur die een geldstorting eist vooraleer hij de geldtransfer zal goedkeuren. Deze mail zal daarna gevolgd worden door een andere mail met officiële allures, die de stroman zal geruststellen omdat hierin melding wordt gemaakt van het feit dat de geldfondsen zijn vrijgemaakt. De geldtransfer zal dus kunnen doorgaan... nadat de stroman enkele duizenden dollars betaalt voor de administratieve kosten en de verzekeringspremie.
Op enkele weken tijd worden slachtoffers zo enkele duizenden dollars afhandig gemaakt. En klachten (als men al klacht durft indienen; sommigen hebben immers schrik om uitgelachen te worden) zullen vaak zonder gevolg blijven omdat de gesprekspartners (de afzender van de elektronische brief, de advocaat en de bankdirecteur) virtuele creaties zijn en dus niet echt bestaan... Nog erger : in sommige gevallen hebben de oplichters handig gebruik gemaakt van de informatie die de stroman heeft geleverd over zichzelf om diens identiteit te misbruiken...
Info op het internet
- De website Nigerianfraudwatch.com(Engels)
- De waarschuwing van de Nigeriaanse centrale Bank(Engels)
- De Nigerian Scam Letter Exhibit(voorbeelden van brieven)
- De waarschuwing van de Royal Canadian Mounted Police
- Afrikaanse webfraude op Mbolo, de Afrikaanse webgids