Kinderen met talent, ouders zonder verstand

Maria Sharapova weet met haar ranke figuur en mokerslagen vooral de mannelijke tennisfans te bekoren. Hoewel ze al ooit nummer 1 stond, liet ze het tijdens echt belangrijke matchen vaak afweten. Tot ongenoegen van haar briesende vader in de box. Hoe ga je als ouder om met talentvolle kinderen?


Papa Sharapova man traint zijn dochter zelf en is berucht om zijn opvliegende temperament. Ook in Hollywood zien we voorbeelden van ouders die hun kinderen tot het uiterste pushen: er is de moeder van Brooke Shields die haar dochter zo tot het uiterste dreef (ze besliste zelfs mee wie Brooke wel en niet mocht daten) dat de twee vrouwen voorgoed met elkaar braken. Maar ook de vader van Jessica en Ashlee Simpson zou zijn kinderen met de ijzeren hand naar de top – en een gebroken huwelijk en tal van plastische ingrepen - gebracht hebben. 

Maatschappelijk succes: 1% inspiratie en 99% transpiratie

Er is veel meer nodig dan talent om de top te bereiken. Zelfs de allergrootste talenten hebben veel steun van anderen nodig om de top te bereiken. Einstein had zijn vrouw, Michaella Krajicek haar broer, Michael Jackson, Kim Clijsters en Wolfgang Amadeus Mozart hun vader. Op één of andere manier moeten die steunpilaren achter de schermen de passie van de topper kunnen delen. Ook voor hen is het succes energieverslindend.

Maar geldt dat niet evenzeer voor meer modale succesvolle mensen? Neem de vrouw van de dokter of de politicus, de ouders van beginnende zelfstandigen, de vriendin van de hoofdredacteur of de steun en toeverlaat die dichters, componisten en artiesten zo graag hun muze noemen.

Zonder talent naar de top

Ook zonder al te veel talent kan je de top bereiken. Zolang het back-up systeem van, bijvoorbeeld, je familie maar goed functioneert. De familie Kennedy heeft van een Oostenrijkse hulk van een schoonzoon, Arnold Schwarzenegger, de gouverneur van Amerika’s grootste staat gemaakt. De familie Bush piloteerde een in alcohol zwelgende, passief sportende zoon - na zijn godsdienstige bekering weliswaar - naar de positie van machtigste man van de wereld.

De wereld is een schouwtoneel

En toch volstaat ook die familiale ondersteuning niet altijd om je op te werken. Je moet de rol die je wordt toebedeeld ook aankunnen. Vandaar het succes van sommige tweederangsacteurs naast de bühne. Ronald Reagan, Arnold Schwarzenegger, Paris Hilton, Berlusconi: hun toneelervaring heeft hen geen windeieren gelegd. Mijn gouden raad aan alle ouders met weliswaar goede connecties, maar niettemin minder getalenteerde kinderen: stuur hen naar de toneelklas.

Vroeg begonnen, half gewonnen

Gezinsondersteuning is alleszins cruciaal voor succes in disciplines die al van jongs af aan moet bijgebracht worden. Muziek, sport, talenkennis … je moet er in je prille jeugd gedisciplineerd mee bezig zijn wil je het ver schoppen. Ouders zijn in dat opzicht van kapitaal belang. Maar wat door de goegemeente al gauw wordt bestempeld als pushen, vergt ook van die gemotiveerde ouders een heel grote zelfopoffering.

Bioogrammatisch gesproken ben je in het leven pas succesvol als je nakomelingen zich succesvol voortplanten. Vandaar dat zoveel mensen er alles voor over te hebben om hun kinderen te zien slagen in het leven: ze sparen er zich het eten voor uit de mond en offeren er hun vakanties aan op. Ze spelen onbetaald taxichauffeur van het ballet naar de muziekschool en weer terug via de sportschool en de kunstacademie. Dat ze hun kinderen daarbij een groot deel van hun spontane sociale ontwikkeling ontnemen (die even belangrijk is voor toekomstig succes) lijkt hen niet te deren.

Spiritueel succes: 99% inspiratie, 1% transpiratie

Maatschappelijk succes leidt tot betere voortplantingskansen. Maar levert het ook persoonlijke bevrediging op, zeg maar spiritueel succes? Waar maatschappelijk succes draait om erkenning, geld en macht allerhande, gaat het bij spiritueel succes om vrijheid en liefde. En daarbij hoort een hoge graad van maatschappelijke onthechting. Je bereikt het niet door spastische inspanning maar wel door geestelijke ontspanning.

Waar laat je dat als ouder die het beste voor heeft met zijn kinderen? Als je door te pushen iemand daadwerkelijk helpt in het ontplooien van zijn talent, hem ermee naar de top kan brengen en zijn maatschappelijk succes kan garanderen, dan heb je hem hoogstwaarschijnlijk een dienst bewezen.

Wanneer sterke karakters botsen

Maar wat als dat pushen om gelijk welke reden niet het gewenste effect heeft? Dan is de kans groot dat uw nageslacht er een trauma aan overhoudt. De energie is verloren op het verkeerde pad, en jij draagt daar dan de verantwoordelijkheid voor. Het is een bron van minderwaardigheidscomplexen en sociale handicap, het tegenovergestelde van wat je beoogde. Zoveel bewondering als ik heb voor ouders die het beste in hun kind naar boven weten te brengen, zo zeer veracht ik hen die – alware het met de beste instinctieve en psychologische bedoelingen - het tegenovergestelde bereiken. 

Getalenteerde mensen zijn zich meestal redelijk vroeg van hun talent bewust, soms lang voor de rest van de wereld dat door heeft. Dat geeft hen een zekere innerlijke kracht. Pushende ouders vertrekken ook vanuit een krachtige, maar extern opgelegde, overtuiging. Zo werken in het beste geval twee sets van sterke karakters samen met hetzelfde doel voor ogen. Maar dit kan natuurlijk ook tot harde botsingen leiden. In de vorm van - al dan niet publiek - lawaai bijvoorbeeld, of erger nog, tot wederzijdse afkeer.

De media bestaan bij gratie van het brede - en dus erg middelmatige - publiek. Dat publiek behoort niet tot de top, blinkt niet uit en is daarvoor constant op zoek naar troost. Het is een van de rollen van de media om de ellende van de sterren uit te vergroten en het publiek gerust te stellen. Niet alleen in zijn middelmatigheid, maar ook door herkenning. Waar vliegt er nooit eens een vader uit tegen zijn dochter of - meer waarschijnlijk nog - omgekeerd? Voor de meeste sterren is de manier waarop ze voor het publiek worden afgeschilderd veel traumatischer dan de opvoeding die zij gekregen hebben van hun ouders. (Jeff Hoeyberghs)

 

 









© Vivat.be 2020