Streekproducten 3: Limburg
In onze reeks over streekproducten is het de beurt aan Limburg: bescheiden wat de hoeveelheid betreft, maar de producten zijn heel typisch en de meeste zijn overbekend!
Dranken
Hasseltse Jenever: uniek om zijn typisch kruidige smaak en zijn aroma van bessen en zaden, ontstond deze geestrijke drank in de 17de eeuw na het verbod op het stoken van brandewijn. Er bleven slechts vier van de talloze Hasseltse jeneverstokerijen over in de regio Hasselt, waarvan er één gevestigd is in het jenevermuseum.
Ops-ale uit Bree-Opitter: dit pilsachtige biertje is geen zware ale zoals Antwerpen en Brabant die kennen. Het werd voor het eerst gebrouwen tussen 1937 en 1940 door brouwerij Sint-Jozef in Opitter, en wordt alleen geschonken binnen een straal van dertig kilometer rond de brouwerij.
Limburgse appelwijn met druiven: in Limburg denkt men bij het woord ‘fruit’ vooral aan appels, maar sinds de Romeinse tijd worden er ook druiven geteeld. Door plaatselijke druivenrassen te mengen met jonagold en er ook nog wat hoogstam-appelsap aan toe te voegen, werd deze volledig natuurlijk gefermenteerde appel-druivenwijn verkregen met licht-goudgele kleur en aroma’s van appel en limoen.
Limburgse Heidebitter: heidekruiden en –bloempjes werden verzacht met suiker en honing en verwerkt tot een likeur van 38°VOL, die niet alleen lekker is maar ook goed voor de gezondheid. Een traditie die eeuwenoud is, en in stand wordt gehouden door distillerie Massy in Houthalen.
Zuid-Limburgse schuimwijn: de historische wijnbouwtraditie in Haspengouw en het Hageland, die werd onderbroken door de extreem lage temperaturen medio 16e eeuw en door het verbod van Napoleon op het maken van wijn, werd halverwege vorige eeuw verdergezet volgens de ‘méthode traditionelle’. Er worden alleen witte druiven gebruikt en er worden geen extra suikers toegevoegd, wat resulteert in een droge, frisse en volle schuimwijn met een lichte citrustoets.
Koffie uit het land van Loon: deze koffie houdt het midden tussen de zachte koffie uit Antwerpen en de Antwerpse Kempen en de robuustere koffie uit het aangrenzende Wallonië. Hij is voor het grootste deel samengesteld uit Arabicamengelingen uit Centraal Amerika.
Overige
Limburgse stroop: peren- en appelstroop worden op ambachtelijke manier verkregen door het inkoken van fruitsappen.
Limburgse bloedworsten: deze verschillen van andere bloedworsten door hun vorm en door het gebruik van boekweit bij de bereiding. Deze laatste wordt geteeld op de schrale gronden van het Kempens Plateau en in het Maasbekken. De typische vorm krijgt de bloedworst in een ringdarm van 40 cm lang.
Hasseltse speculaas: in tegenstelling tot de dunne, krokante en kruidige speculaas uit de rest van Vlaanderen, is het product in Hasselt dik, minder gekruid en zacht vanbinnen. Ze spreken er van ‘goei’ speculaas, met amandelen, en ‘speculaas’, zonder amandelen.
Limburgse balkenbrij: het kookvocht van bloedworsten werd traditioneel bewaard, er werden slachtresten, kruiden en boekweitmeel aan toegevoegd, en de verkregen brij werd in een linnen zak opgehangen aan de balken van het huis. Dit verklaart de naam. De brij wordt echter ook in terrines gegoten, waarna hij in plakken wordt gesneden en opgewarmd of gebakken wordt geserveerd.
Kempense gebakken paté: paté van mager varkensvlees en varkenslever, overgoten met jus en gekruid met o.a. foelie, kardemom en marjolein.
Knapkoek uit het Maasland: dit gebak boogt op een lange traditie in de steden aan de Maas. Er worden knapkoeken uit Maaseik gerapporteerd in oude stadsrekeningen uit de 17e eeuw. Typisch is, dat het deeg met de vingers wordt uitgeduwd en dat de koek ‘à point’ wordt afgebakken, zodat hij ‘knap’ zegt als hij breekt!
Limburgse filet d’Anvers: een licht gerookte en mild gezouten versie van dit Antwerpse streekgerecht.
Vlaams gerookt rundvlees: Wanneer het muisstuk of de ‘Antwerpse filet’ gebruikt wordt voor het rookvlees spreekt men van filet d’Anvers. Hier gebruikt men echter vaak de dikke bil of vank, die wordt geïnjecteerd met pekelzout, ingewreven met pekel en 2 tot 7 dagen te drogen wordt gehangen. Daarna wordt het vlees ambachtelijk gerookt boven schilfers beukenhout.