Zakenjets voor iedereen

Voor vliegtuigreizigers is er na 9/11 veel veranderd. Inchecken is een nachtmerrie nu, want gebonden aan strenge voorschriften. Hierdoor is het vliegen met een eigen jet immens populair geworden en spelen fabrikanten gretig in op deze trend.


Voor mensen met een vliegvergunning en veel centen op zak, is het ondanks de crisis al enkele jaren feest. Betaalbare elektronica bracht het privévliegen op hetzelfde niveau als dat van vliegen met verkeersvliegtuigen. Privé-vliegtuigen nemen tegenwoordig eender welke vorm aan en zijn altijd aangepast aan de wetten van de aerodynamica.
De sportvliegtuigjes worden hoe langer hoe meer vervangen door vliegtuigen met twee zitjes voor en twee (tot drie) zitjes achterin, die zijn opgebouwd uit kunststof en die een jetmotor hebben voor hoge snelheden en verre afstanden.
Vanuit Hasselt 1.100 km ver Rome bereiken in 3u50’ met een verbruik van slechts 58 liter, is vandaag al mogelijk in een tweezits propellervliegtuigje en straks gaat het in zo’n kist nog harder als er een jetmotor wordt ingebouwd.

De klassieke zakenjet

Bij zakenjets denken we meteen aan een specifieke doelgroep. Zij willen ruimte en discretie en dat blijkt nu precies het domein van de volwaardige zakenjet van tegenwoordig. 
De zakenjet Premier 1A van het Amerikaanse Hawker Beechcraft is bijvoorbeeld erg geschikt voor het vliegen van zes personen in een geheel eigen privé-omgeving. Op vliegvelden wordt de Premier 1A opgewacht in aparte terminals met ultrakorte douane- en immigratieverplichtingen, eigen lounges, catering en vliegdienst voor de piloten.
Maar het is onderweg, point to point, dat deze zakenreiziger op zijn wenken wordt bediend. De cabine met 8,9 m3 inhoud, is uitgerust met een eigen klimaatregeling die niet alleen door de piloten wordt ingesteld. Ook  passagiers kunnen een persoonlijke temperatuur kiezen. Vier van de zes zetels zijn naar elkaar toegekeerd. De twee achterin kijken vooruit. Ze zijn elk in alle richtingen te verstellen en volgen de contouren van het lichaam. Alle licht in de cabine is neerwaarts gericht en er is een eigen douche en wc aan boord.

De Premier 1A biedt de meest geluidsvrije cabine in dit marktsegment. De geluidsfrequenties van de draaiende onderdelen in de werkende jetmotor  worden bij een vliegtuigromp van kunststof, zoals dat hier het geval is, op een efficiëntere wijze gedempt dan bij een klassieke romp van aluminium.

Very Light & Personal Jets

De lichtere en persoonlijke zakenvliegtuigen die vandaag op de markt worden gebracht, kosten slechts de helft tot een vierde van een zakenvliegtuig van Dassault of Bombardier Learjet of Hawker Beech.
Bij de levering van de allereerste ‘personal jet’ in Europa in de zomer van 2007 - een Cessna Citation Mustang - besloot de eigenaar, topadvocaat Frederick Furth, meteen maar een vluchtje rondom de wereld te maken in het gezelschap van zijn trouwe viervoeter, de hond Brandenburg. Deze VLJ voor zes personen vliegt aan 700 km/u en dit maximaal 2.130 kilometer ver.

De ‘World Market for Business Jet Aircraft’ gewaagt van een verkoop van 10.895 zakenjets in de volgende tien jaar. In de periode 1995 tot 2004 was de verkoop van zakenjets goed voor 5.560 stuks, wat een stijging betekende van maar liefst 96 procent. Met recht heeft de markt voor de zakenjet het over een booming business.  
De voorspellingen van vliegtuigmotorenbouwer Rolls-Royce zijn voorzichtiger. Zij voorzien dat er in de komende twintig jaar zo’n 8.000 VLJ’s zullen worden gebouwd. Pratt & Whitney Canada, ook een notoire bouwer van motoren voor deze jets, ziet dik 5.000 VLJ’s gebouwd worden in de periode tot 2012. 

Het orderboekje van het Amerikaanse Eclipse van de vroegere Microsoft-entrepreneur Vern Raburn, telt alvast tweeduizend vooraf bestelde jets die van de hand gaan aan elk 1,2 miljoen dollar, dat is aan een vijfde van de prijs van een standaard zakenjet. De zakenjet van Raburn haalt met gemak 580 km/u en gaat 2.000 km ver aan een kostprijs van 68 dollarcent per zeemijl of 1,852 km.

En het kan nog goedkoper. In deze voor de zakenluchtvaart gezegende tijden, stelt het Oostenrijkse Diamond Aircraft de D-Jet voor aan goed 1 miljoen dollar het stuk. Deze kist gaat met vijf mensen aan boord aan 545 km/u, 2.445 kilometer ver.

Maar het kan ook macho met de supersonische tweepersoons Javelin, een zakenvliegtuig met de uitstraling van een fighterjet. Deze ultieme sportjet gaat aan mach 0,95 (950 km/u) 1.800 kilometer ver in geen twee uur.

Luchttaxi's

De nieuwe jets die bij de bedrijven Honda, Cessna, Bombardier, Embraer en nog vele anderen, vandaag vliegklaar zijn of worden gemaakt, zullen niet alleen de wereld van de privé-vlieger veranderen, zij bevolken straks ook luchttaxidiensten die de vele kleinere luchthavens zullen bedienen.
In Genève bestelde het vliegtaxibedrijf JetBird in 2008 vijftig van deze kleine zakenjets bij het Braziliaanse Embraer voor een waarde van 140 miljoen dollar. De Phenom 100 gaat met zes tot acht passagiers aan mach 0,70 tweeduizend kilometer ver.

Drukte in het luchtruim

Er komt een boom in het gebruik van het luchtruim waarbij het angstzweet nu al bij de verkeersleiding en de regelgevende overheid uitbreekt. En dan hebben we het nog niet over het RVSM ofte Reduced Vertical Separation Minimum gehad. Dit vliegmodel is sinds 21 januari 2002 in Europa in voege en is bedoeld om de capaciteit van het Europese luchtruim te doen toenemen tussen vliegniveau 290 (8,85 km hoog) en 410 (12,5 km hoog) waarbij vliegtuig en piloot hiervoor uitgerust en toegerust moeten zijn. De Cessna Citation Mustang is als VLJ al hiertoe gecertificeerd en in het bezit van RVSM Airworthiness Approval en RVSM Operational Approval.

En bij ons?

Ook in België maakt het zakenvliegen in een privéjet zijn opmars. In Europa is evenwel het Antwerpse bedrijf FlyingGroup sterk aan zet. Momenteel telt het bedrijf 24 zakenjets, allen beschikbaar voor de zakenvlieger. Drie onder deze jets zijn Cessna’s Mustang, te rangschikken als VLJ.
Vanuit thuisbasis Antwerpen maar ook vanuit Rotterdam, Parijs en Cannes is het mogelijk bij FlyingGroup met een zakenjet te vliegen in diverse formules. Huren is het duurst. Eén uur vliegen in de exuberante Falcon 2000EX kost 5.500 €/uur. Het gaat daarbij met acht passagiers 6.600 kilometer ver. Het kan goedkoper in gedeelde eigendom in de Cessna Citation CJ3 voor de prijs van 2.800 €/uur. Net als een abonnement bij de trein, tram, bus of stadsschouwburg is er bij het Belgische bedrijf een Flying Card beschikbaar voor twintig uren vliegen in een Citation Excel voor 140.000 euro.

Hemels?

Voor de lagere prijs van deze kleinere zakenjets zal echter een tol moeten worden betaald. De kleinere jets zullen waarschijnlijk worden gerangschikt als HPA, high performance aircraft of nog TAA, technically advanced aircraft.
De koper van de Eclipse krijgt intussen zijn jet pas mee na het succesvol volgen van een opleiding die een week duurt.

Het wordt een must voor privé-piloten om vooraf een grondige opleiding te genieten, misschien wel op het niveau van de theoretische ATPL wat staat voor Airline Transport Pilot License. Zal de zakenman met zin in het zelf vliegen van zijn complexe zakenjet, hiervoor ook de nodige inspanningen willen opbrengen?
De tijden van trage propellervliegtuigen die met betrekkelijk gemak te besturen waren, is voorbij. Legaal en technisch gezien is de stap naar zakenjets makkelijk te nemen, maar op het vlak van het vliegen zelf is de uitdaging nog bijzonder groot. Daardoor blijven zakenjets nog altijd het speledingetje van de 'happy few'.   









© Vivat.be 2020