In het spoor van Hercules
En als we nu eens de 12 werken van Hercules zouden overdoen? Krankzinnige gedachte natuurlijk, maar de locaties van die mythische daden kan je nog wel bezoeken. Vandaag de eerste van 12 etappes, het eerste van de 12 werken.
Het eerste werk: Hercules verslaat de Leeuw van Nemea
Nemea is een toeristische site waar maar weinig toeristen komen. Zoals wij zulke sites graag hebben dus, nagenoeg voor ons alleen. In de eerste eeuwen voor onze jaartelling hadden ze hier om de twee jaar hun eigen Nemeïsche spelen en dat zullen de schaarse bezoekers geweten hebben. Met de hulp van de University of California in Berkeley en de financiële steun van honderden Amerikaanse burgers (zonder de Amerikanen en de Duitsers zou er in Griekenland van opgravingen geen sprake zijn) is het terrein de afgelopen jaren serieus uitgebreid en gerestaureerd. Er lopen houten wandelpaden tussen de ruïnes en er staan weer een paar zuilen overeind van de tempel van Zeus. Over de thermen (baden) is opnieuw een houten dak geplaatst, zoals het ooit moet geweest zijn. In een uithoek van de site wordt nog naarstig gewerkt om de meest recente opgravingen voor het publiek toegankelijk te maken.
Een paar honderd meter verder bevindt zich het stadion van Nemea, schitterend bewaard, omringd door een wandelweg en langs alle kanten vrij toegankelijk. Een stadion was oorspronkelijk en lengte-eenheid van 600 voet. In Olympia was zon voet 32,05 cm lang, in Nemea 29,65 cm. De piste zelf is 178 meter lang.
Door wat men nu de spelerstunnel zou noemen, loop ik van wat er nog rest van de kleedkamers (een paar losse stenen) naar het stadion. Op de muren staan een paar dozijn antieke graffiti. Ik noteer Niko (Ik win), Telestas (de naam van een bokser die omstreeks 340 voor Christus ook furore maakte in Olympia) en Akrotatos Kalos (Akrotatos is mooi), aangevuld met (in een ander handschrift) vindt de man die dit geschreven heeft. Grappige jongens, die oude Grieken.
Buiten, op de piste, werden de atleten aangekondigd door een heraut, de lokale Carl Huybrechts. Ik rep me naar de balbis (de stenen startlijn), ook al is daar in het geheel verlaten stadion geen enkele reden toe. Maar ik heb zonet in het kleine museum van Nemea op video gezien hoe de wedstrijden destijds moeten verlopen zijn en dat beeld wil ik absoluut recreëren. De documentaire werd gemaakt naar aanleiding van de Nemeïsche Spelen die hier sinds 1996 opnieuw plaatsvinden, nu om de vier jaar. Het zijn getrouwe reconstructies van de antieke spelen, waar jongeren aan deelnemen uit bijna vijftig verschillende landen. Het enige verschil met vroeger is dat de atleten niet naakt zijn maar zon typisch Grieks kleedje dragen. Kwestie van die brave Amerikaanse burgers niet voor het hoofd te stoten waarschijnlijk. Opmerkelijk is ook het ingenieuze mechanisme dat valse starts moest voorkomen, met twee touwen en een rij paaltjes.
Ik ga op de balbis staan voor een foto. En daarna wil ik een rondje lopen. Niemand die me ziet en die 178 meter moet ik toch aankunnen. Maar net op dat moment schuift er een wolk voor de zon en begint het zowaar lichtjes te regenen. In Griekenland. In de zomer. De photo opportunity is voorbij, de magie van het moment ook.
Hercules moest in Nemea een onoverwinnelijke leeuw overwinnen. Wat hem uiteraard ook lukte anders zou hij geen held zijn. Het was trouwens al de tweede leeuw die Hercules gedood had in zijn leven. Om die reden wordt hij op tal van amforas en muurschilderingen afgebeeld met een leeuwenhuid om de schouders, zijn blonde haren verbergend in de angstaanjagende, gapende kaken van het dier, zoals de grote toneelauteur Euripides schreef. In elk geval was Hercules Zeus zo dankbaar dat hij de oppergod (en ook zijn vader) ter plaatse een offer bracht, in de tempel die wij vandaag bezocht hebben, en de eerste Nemeïsche Spelen organiseerde.
Leeuwen zijn er al lang niet meer in Nemea en ik zou ook de moed missen om eropaf te gaan. Tenzij om mijn geliefde te redden misschien, maar die heeft het hier nu wel bekeken. De regen houdt aan, er zijn geen gezellige dorpjes of terrasjes in de buurt en dit is ook haar vakantie. Tijd voor het tweede werk.