Het tiende werk van Hercules
Voor zijn volgende opdracht moest Hercules naar het mythische eiland Erythia, het huidige schiereilandje Gibraltar, waar Europa en Marokko (toen nog Libië) enkel gescheiden worden door een nauwe (16 km) zee-engte. Daar hield het driekoppige en zesbenige monster Geryon samen met Orthus, de tweekoppige broer van de hellehond Cerberos en zelf vader van de Leeuw van de verschrikkelijke leeuw van Nemea, een kudde runderen. Reisschrijver Paul Theroux reisde van de ene zuil van Hercules naar de andere.
De runderen van het Monster Geryon
Hercules maakte korte metten met zijn tegenstanders maar het kostte hem wel maanden, misschien zelfs jaren om de kudde veilig en wel af te leveren in Mycene. Eén stier wist onderweg te ontsnappen, in de buurt van Sicilië. Hij zwom naar de kust en gaf het land zo een naam. Het lokale woord voor stier was italus.
Om zijn reis naar het einde van de wereld te gedenken, richtte Hercules met al zijn kracht twee massieve bergen op, aan beide kanten van de zee-engte. Die bergen staan ook vandaag nog bekend als de Poorten of de Zuilen van Hercules.
In zijn boek De Zuilen van Hercules reist de bekendste reisschrijver ter wereld Paul Theroux - ook bekend van de overlevingsroman The Mosquito Coast (die u misschien beter kent als film, met Harrison Ford in de hoofdrol) - van de ene zuil naar de andere. Niet gewoon door de boot te nemen een uurtje varen maar helemaal rond de Middellandse Zee, door Spanje, Frankrijk, Italië, Kroatië, Albanië, Griekenland, Turkije, Syrië, Israël, Egypte, Lybië, Algerije en Marokko.
Theroux neemt geen blad voor de mond als hij de plaatselijke bevolking beschrijft en de Grieken kan hij zelfs niet luchten. Zijn boek vormt het ideale tegengewicht voor dweperige beschouwingen en lofbetuigingen, en een niet mis te verstane waarschuwing voor al wie Griekenland wil bezoeken. Paul Theroux stelt dat de Grieken helemaal nog geen Grieken waren toen het land in de 19de eeuw onafhankelijk werd. Het waren eerder ongeletterde afstammelingen van Slaven en Albanese vissers, die een verbasterd Grieks dialect spraken en weinig belangstelling hadden voor de gebroken zuilen en tempels, die ze alleen als weidegronden voor hun schapen gebruikten. Op bezoek in Delphi wordt het Theroux helemaal te machtig.
Op bordjes bij de ingang van Delphi stond te lezen: Respect s.v.p. en Het is verboden te zingen of lawaai te maken en Niet poseren voor oude stenen.
Ik zag hoe een paar lawaaiige Griekse jongeren berispt werden door een bemoeiziek mannetje, omdat ze wezen met hun armen en poseerden voor fotos. Het mannetje zwaaide met een stok naar hen en joeg hen weg.
Waarom gebeurde dat? Dit was precies wat je zou verwachten als je een stelletje domoren de controle gaf over een warboel van marmeren resten waarvoor ze geen enkel begrip konden opbrengen. In hun gemakkelijk beïnvloedbare domheid zouden ze die nietszeggende stenen gaan aanbidden en een heleboel dwaze regels verzinnen. Dat gedoe van Respect s.v.p. en Niet poseren was een absurde en wanhopige echo van de orthodoxie van het hardnekkige christendom van de Grieken: de strenge voorschriften van hun kerk werden toegepast op de ruïnes. Omdat ze weinig begrepen van de betekenis van die stenen, konden ze die alleen zien in termen van hun tegenwoordige religieuze overtuigingen; en daardoor hadden ze de ruïnes een zekere heiligheid opgedrongen. Die lachwekkende plechtstatigheid vond je overal in Griekenland. Vrouwen met te strakke shorts en mannen mochten niet binnen in het stadion boven Delphi, waar de oude Grieken spiernaakt hardloopwedstrijden hadden gehouden.
Over Athene schrijft Paul Theroux: Dit moet een van de lelijkste steden ter wereld zijn. Het is er zo lelijk en waanzinnig dat het gebruikt kan worden als achtergrond voor weer zon variatie op het Heart of Darkness-thema, met als titel bijvoorbeeld Acropolis Now.