Muziek of muzak?
Muzak is een merk, de naam zelfs van een multinational die wereldwijd honderdduizenden klanten bedient. De merknaam werd bedacht door ene George Squier, een generaal die in de jaren 20 van de vorige eeuw een patent had verworven op de verspreiding van muziek via elektrische leidingen, vooral ten behoeve van het personeel in de munitiefabrieken.
Squier kwam als eerste tot de bevinding dat je het werkritme met behulp van muziek kan opdrijven, maar ook dat muziek een kalmerend effect kan hebben. In de Verenigde Staten verrezen de eerste wolkenkrabbers, duizenden liften en kantoren waar de drukke bureaucraten op hun gemak gesteld moesten worden met muziek. Muziek die niet afleidt of afstoot, noch verleidt of in vervoering brengt, maar muziek die er gewoon is, als een soort geluidsbehang. Squier bedacht het woord, en dus ook het merk, muzak om dat soort functionele muziek te omschrijven, een eerbetoon aan zijn favoriete high-tech company Kodak. Met de komst van de big band muziek werd muzak al gauw big business, en Muzak FMC een grootmacht in het bedrijfsleven. Vandaag telt het bedrijf wereldwijd 2000 werknemers, 250.000 abonnees en naar schatting tachtig miljoen luisteraars.
Er zijn nogal wat mensen die zich mateloos ergeren aan de alomtegenwoordige soundtrack van het maatschappelijk leven, aan de duffe muziek die overal weerklinkt, van Radio Donna tot James Last. Of net zo goed aan de harde house of techno in kroegen en boetieks natuurlijk. Echte muzak is het niet meer, alleen de meest conservatieve hotels en bedrijven kiezen nog voor de voze viooluitvoeringen van Glenn Miller, maar het blijft wel achtergrondmuziek met een functie, audio architecture, zoals het bedrijf zijn product sinds kort gedoopt heeft. Miljarden mensen horen die muziek wel, maar ze luisteren niet. Een minderheid luistert, en ergert zich af en toe dus ook, zeker tijdens de Kerstdagen, als overal dezelfde belegen Kerstliedjes weerklinken.
Wat er ook van zij, muzak en muziek zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit onze winkels. Wat wij tijdens het shoppen te horen krijgen, is vaak het resultaat van doorgedreven onderzoek. Enkele opvallende tendensen:
70% van de consumenten verkiest muziek in de winkels.
Klassieke muziek in een juwelenwinkel versterkt bij de klanten het gevoel dat ze een gesofistikeerde smaak hebben.
Als er in een supermarkt muzak door de luidsprekers klinkt, zijn er 17% meer klanten die aankopen doen dan wanneer er geen muziek te horen is. In de leeftijdsgroep -25 stijgt dat percentage zelfs tot 51%.
Jongeren brengen 36% meer tijd door in de winkel als er muziek op staat.
86% van de consumenten vindt dat muzak het winkelen aangenamer maakt.
59% van de mensen vindt dat muzak de stress op het werk doet dalen.
Als er in een restaurant trage muziek gespeeld wordt, bedraagt de gemiddelde rekening 30 euro. Snellere muziek doet de klanten minder drinken, en dus minder betalen, gemiddeld 21 euro.
De populairste muzakartiesten zijn (in Engeland) Elton John, Lighthouse Family, Simply Red en Lisa Stansfield.
Rockicoon Ted Nugent bood in 1989 tien miljoen dollar om Muzak te kunnen kopen, en zo alle banden te mogen uitwissen. Het bedrijf reageerde met een vederlichte cover van Nugents Cat Scratch Fever.